Trong lễ ăn hỏi, tráp cưới được hiểu như việc mang đến may mắn và hạnh phúc cho cặp vợ chồng trong quan niệm của người xưa để lại.

Bê tráp là gì?

Bê tráp hay còn được gọi là bưng quả hoặc bưng lễ, là phong tục truyền thống được diễn ra trong ngày ăn hỏi. Đây là nghi lễ được tổ chức gồm đội bê tráp nam của nhà trai và một đội bê tráp nữ của nhà gái. Đội bê tráp nam sẽ trao tráp ăn hỏi cho đội bê tráp nữ với ý nghĩa trao duyên và chúc phúc cho cặp đôi được nên duyên vợ chồng, cùng chung sống hạnh phúc trăm năm. Đội bê tráp hai bên sẽ được nhận các bao lì xì trước khi đến nhà trao lễ. Sau khi thực hiện xong nghi thức trao tráp, hai đội nam nữ sẽ tiến hành trao lì xì cho nhau với ý nghĩa trao lại duyên, cũng là chúc phúc cho đội bê tráp trong tương lai có được một cuộc sống hôn nhân hạnh phúc, suôn sẻ.

Thứ tự bê tráp

Khi bê tráp gia chủ nên chú ý thứ tự bê tráp (tùy theo số lượng tráp). Cụ thể thứ tự từ trước ra sau là:

• Đối với lễ ăn hỏi 5 - 7 tráp: Tráp cau - tráp rượu thuốc - tráp hoa quả/rồng phượng - các tráp cao (tráp bánh cốm, bánh phu thê, tráp trà, tráp hạt sen)
• Đối với lễ ăn hỏi 9 - 11 tráp: Tráp cau - tráp rượu thuốc - tráp lợn sữa - tráp hoa quả/rồng phượng - tráp xôi - tráp bia/nước ngọt - các tráp cao (tráp bánh cốm, bánh phu thê, tráp trà, tráp hạt sen)

Quy trình bê tráp

Bước 1: Chuẩn bị

Hai gia đình sẽ thống nhất với nhau về số lượng mâm tráp ăn hỏi sau đó chuẩn bị tráp và đội đỡ tráp. Đúng ngày giờ đã định sẵn thì đoàn nhà trai sẽ xuất hành đến nhà gái để trao lễ.

Bước 2: Trao lễ

Nhà trai sẽ sắp xếp đội hình theo thứ bậc trong gia đình, đi đầu là ông bà, bố mẹ rồi đến chú rể, đội bê tráp và các thành viên khác. Sau khi hai nhà xong màn chào hỏi thì đoàn bê tráp sẽ trao tráp cho đội nhà gái và cùng đỡ mâm quả vào nhà. Trong khi trao tráp, hai đội bưng quả nam nữ sẽ trao nhau phong bao lì xì đã chuẩn bị trước để trả duyên cho nhau. Lưu ý: Các bạn bưng quả thường có thắc mắc “tiền bê tráp có được tiêu không” thì Marry xin giải đáp rằng tiền bê tráp có tiêu được. Bởi hai bên đã trao lại duyên cho nhau nên việc tiêu tiền này không có vấn đề gì cả.

Bước 3: Nhận quả và mở quả

Sau khi trao và nhận tráp, cả hai gia đình sẽ ngồi uống nước, nói chuyện và giới thiệu về các người đại diện có mặt trong buổi lễ. Đại diện nhà trai sẽ phát biểu lý do của buổi gặp mặt, đại diện nhà gái cảm ơn và chấp nhận tráp của nhà trai để hoàn thành nghi thức. Sau đó mẹ của chú rể và mẹ của cô dâu sẽ cùng nhau mở tráp.

Bước 4: Cô dâu ra mắt gia đình hai bên

Chú rể sẽ lên phòng đón cô dâu xuống để chào hỏi gia đình nhà trai. Sau đó mẹ cô dâu sẽ đưa cô dâu ra mắt họ hàng hai bên.

Bước 5: Làm lễ gia tiên nhà gái

Sau khi đã ra mắt cô dâu, mẹ cô dâu sẽ lấy một số lễ vật trong tráp để đặt lên bàn thờ thắp hướng cúng bái ông bà tổ tiên. Bố của cô dâu sẽ đưa dâu rể đến bàn thờ nhà gái để cùng thắp hương.

Bước 6: Hai gia đình bàn bạc về lễ cưới

Sau khi thực hiện nghi thức cúng bái tổ tiên, gia đình hai bên sẽ thống nhất với nhau ngày giờ đón dâu và tổ chức đám cưới.

Bước 7: Lại quả

Nhà gái sẽ thực hiện chia đồ lại quả cho nhà trai, sau đó trả lại các mâm tráp cho nhà trai để đem về. Lưu ý khi chia đồ lại quả:

• Khi chia đồ lại quả, nên xé bằng tay chứ không nên dùng kéo cắt
• Đồ lại quả nên là số chẵn (thông thường sẽ là 10 lễ vật)
• Khi trả mâm tráp, phải để ngửa nắp tráp lên trên, không được đóng lại.

Bê tráp kiêng gì?

Truyền thống của người Việt thường rất chú trọng việc chọn ngày giờ làm lễ dạm ngõ, ăn hỏi và rước dâu. Bởi ông cha ta quan niệm rằng đám cưới làm vào ngày đẹp thì cuộc sống vợ chồng sau này cũng được yên ả và thuận lợi. Đây là những lưu ý cho cặp đôi nào chưa biết bê tráp kiêng gì:

• Theo tử vi, đặc biệt kỵ cưới hỏi vào các ngày có sao Cô thần, Quả Tú, Không Phòng, bởi cô dâu sẽ cô quạnh, hiếm con...
• Kiêng cưới hỏi vào năm cô dâu có tuổi kim lâu để tránh được những rủi ro về hôn nhân như con cái hiếm muộn, hôn nhân không bền chặt…
• Không cưới hỏi vào tháng 7 âm lịch (hay tháng cô hồn, tháng Ngưu Lang – Chức Nữ chia ly).
• Người bưng quả phải là nam thanh nữ tú chưa có gia đình. Không chọn những người đã có gia đình, đang mang thai hay nhiều hơn tuổi cô dâu chú rể.

“Có thờ có thiêng, có kiêng có lành”, đối với cưới hỏi cũng vậy. Để có thể có được một cuộc sống hôn nhân hạnh phúc sau này, các cặp đôi nên tìm hiểu bê tráp kiêng gì và tuân theo các nguyên tắc hợp lý.