Lễ vật ăn hỏi được nhà trai chuẩn bị do sự thách cưới của nhà gái về số mâm lễ ăn hỏi hay số lượng lễ vật theo phong tục của nhà gái. Theo đó, ý nghĩa và những món lễ vật được giải thích như sau:

Lễ vật ăn hỏi tùy thuộc vào từng vùng miền, phong tục của từng địa phương 

Lễ vật ăn hỏi trầu cau

Trầu cau được xem là lễ vật linh thiêng và là đồ lễ ăn hỏi không thể thiếu. Theo sự tích dân gian để lại thì lễ vật trầu cau tượng trưng cho tình yêu sắt son, mặn nồng của cặp uyên ương. Chính vì thế, tráp trầu cau được ví như lễ vật chính trong tất cả lễ vật ăn hỏi hay phong tục đám hỏi của các vùng miền.

Trầu cau được để nguyên một buồng cau, quả cau tròn trịa, đều quả. Khi mua cau, nhớ chọn buồng cau xanh tươi, được bẻ khéo léo (tránh dùng dao để cắt buồng cau vì lý do kiêng kị, tránh cho đôi uyên ương chia ly sau khi cưới).

Lá trầu không số lượng phụ thuộc theo buồng cau và cách trang trí. Tuy nhiên phải là số chẵn 80 lá hay 100 lá. Các lá to tròn, đều xanh không bị rách hay và vàng úa. Sau đó, nhà trai có thể tự sắp lễ ăn hỏi hoặc nhờ đơn vị dịch vụ chuyên sắp lễ ăn hỏi để kết mâm ăn hỏi cho đẹp. Các bạn để nguyên buồng cau và có thể sắp lễ kết hợp với lá vạn tuế kết hợp với lá trầu xếp bao quay cùng dây kim tuyến nhằm tạo thành mâm lễ trầu cau đẹp mắt. Nhiều gia đình tỉ mỉ hơn, còn dán thêm chữ song hỉ vào từng quả cau cho ý nghĩa và rực rỡ hơn.

Trầu câu là một trong những lế vật không thể thiếu trong lễ ăn hỏi của người Việt.

Lễ vật ăn hỏi rượu và thuốc lá

Lễ vật ăn hỏi rượu và thuốc lá mang ý nghĩa thể hiện lòng hiếu thảo và thành kính mà con cháu đối với ông bà tổ tiên. Chính vì thế, lễ vật rượu thuốc cũng được xếp vào lễ vật ăn hỏi không thể thiếu. Cách sắp mâm lễ rượu thuốc khá đơn giản, ngoài việc đựng rượu thuốc song hành tạo thành hình thù đẹp, kết hợp với dây nơ, ruy băng và hoa tươi nhằm tạo nên vẻ đẹp sang trọng và tinh tế cho mâm lễ vật.

Rượu và thuốc lá thể hiện lòng hiếu thảo và thành kính của con cháu đối với ông bà tổ tiên.

Tráp bánh ăn hỏi

Tráp bánh ăn hỏi bao gồm bánh cốm, bánh phu thê, bánh đậu xanh hay bánh trưng, bánh dầy. Đây chính là những lễ vật ăn hỏi không thể thiếu và thường đi có đôi có cặp như bánh cốm - bánh phu thê, bánh trưng- bánh dầy. Cặp bánh mặn ngọt kết hợp lại thường được cha ông gọi với tên gọi là cặp bánh âm dương nhằm thể hiện cho tắm lòng trong trắng sắt son của người phụ nữ với sự mạnh mẽ của người đàn ông. Nhằm chúc cho cặp uyên ương được hạnh phúc trọn đời.

Tráp bánh ăn hỏi thường được xếp theo kiểu hình tháp, Sau đó gắn nơ và dây ruy băng từ đỉnh thắp xuống. Ngoài ra, bạn có thể gắn nơ hoặc chữ song hỷ nhằm nhấn mạnh cho vẻ đẹp và sự tôn kính của lễ vật.

Tráp bánh ăn hỏi thường đi theo cặp, còn gọi là cặp bánh âm dương thể hiện tấm lòng son sắc của người phụ nữ với người đàn ông.

Lễ vật ăn hỏi chè – mứt sen

Chè trong lễ ăn hỏi chính là lễ vật mang ý kính trọng tượng trưng cho sự thảo hiếu của con cái với tổ tiên và là mâm lễ thể hiện tình cảm với anh em họ hàng. Trong khi đó, mứt sen chính là lễ vật ăn hỏi mang đậm ý nghĩa sum vầy ngày tết, đồng thời tượng trưng cho sự kết trái của cặp đôi. Cũng giống như tráp bánh, chè và mứt sen thường hay đóng thành hộp nên bạn cũng kết mâm theo hình tráp, trang trí thêm chữ song hỷ, gắn nơ ruy băng và sợi kim tuyết bao quanh bên ngoài. 

Những lễ vật không thể thiếu trong buổi ăn hỏi 

Lễ vật ăn hỏi hoa quả tươi

Hoa quả tươi chính là lễ vật không thể thiếu trong ngày đám hỏi. Lễ vật ăn hỏi này mang ý nghĩa tượng trưng cho trái ngọt đầu mùa với hoa thơm, quả ngọt nhằm chúc phúc cho các cặp đôi sớm có con cháu đầy đàn nhằm mang đến hạnh phúc sum vầy. Hiện nay, lễ ăn hỏi hoa quả thường được xếp hình rồng phượng vô cùng bắt mắt với ý nghĩa chúc phúc cho sự giàu sang, phú quý. 

Lễ vật hoa quả tươi ngày càng được trang trí công phu, bắt mắt.

Lễ vật ăn hỏi khác

Ngoài các lễ vật ăn hỏi kể trên thì sính lễ ăn hỏi còn bao gồm có một số lễ vật ăn hỏi khác như lợn quay, xôi đỗ hoa mai hay bánh kem theo phong tục người miên trung và áo dài theo phong tục của miền nam. Mỗi lễ vật ăn hỏi này đều mang ý nghĩa khác nhau nhằm chúc cho các cặp đôi hạnh phúc, giàu sang.

Ngoài ra, lễ vật ăn hỏi còn tùy thuộc vào từng yếu tố kinh kế cũng như phong tục của mỗi vùng miền.

Ngoài ra, trong lễ vật của nhà trai đưa sang còn tùy thuộc vào yếu tố kinh tế cũng như phong tục của mỗi vùng. Như ở Hà Nội lợn sữa quay là một lễ vật không thể thiếu, nhưng ở Nghệ An và một số tỉnh miền Nam lại không có lễ vật này. 

ST