Trong các thủ tục cưới hỏi theo nghi thức truyền thống của Việt Nam, ăn hỏi là nghi lễ quan trọng nhất. Theo mỗi vùng miền mà nghi lễ này cũng có những điểm khác nhau. Vậy mâm quả đám hỏi miền Bắc có gì đặc biệt? Nghi thức ăn hỏi là lời thông báo chính thức của hai con giữa hai gia đình nhà trai và nhà gái. Chính vì vậy, chuẩn bị sính lễ để nhà trai đưa tới nhà gái trong lễ ăn hỏi cần phải được lưu tâm đặc biệt. Tùy vào văn hóa của từng vùng miền mà có sự chuẩn bị đặc trưng riêng. Nhưng nhìn chung đều có những điểm tương đồng và phải đảm bảo được chuẩn bị cẩn thận.

1. Ý nghĩa của mâm quả ăn hỏi ở miền Bắc:

Trong văn hóa của người miền Bắc luôn coi trọng các tiêu chuẩn trong nghi thức lễ nghi. Đặc biệt là trong những nghi lễ quan trọng , chẳng hạn như lễ ăn hỏi. Quá trình chuẩn bị và tiến hành phải được thực hiện theo thứ tự có trước có sau. Các khâu chuẩn bị phải được thực hiện tỉ mỉ, tránh gây ra sai sót trong ngày trọng đại. Vì vậy mà mâm quả ăn hỏi  mang ý nghĩa quan trọng. Số lượng mâm quả cần được chú ý. Nhìn vào số lượng mâm quả và sính lễ trên mâm quả cưới, người ta có thể đoán được sự chu đáo, sự yêu mến của nhà trai dành cho cô con dâu tương lai. Cả hai đàng nhà trai và nhà gái đều muốn thể hiện sự tôn trọng đối với bà con hai họ, xóm giềng nên lẽ ăn hỏi của người Bắc thường được chuẩn bị rất chu đáo và kỹ càng.

2. Mâm quả ăn hỏi ở miền Bắc gồm những gì?

Số lượng mâm quả trong lễ ăn hỏi là điểm đầu tiên cần lưu ý.

Để biết được số lượng mâm quả trong lễ ăn hỏi, nhà trai và nhà gái sẽ bàn bạc kỹ lưỡng trước ngày tiến hành lễ. Ngày đó được gọi là ngày dạm ngõ theo cách gọi xưa của ông bà ta. Nhà gái sẽ đưa ra lời “ thách cưới”, bao nhiêu mâm quả, những loại lễ vật gì và lễ dẫn cưới ( tiền mặt ) là bao nhiêu.

• Số lượng – mâm lẻ, lễ chẵn:

Số lượng mâm quả ăn hỏi ở miền Bắc (tráp cưới) luôn là số lẻ, có thể từ 3, 5, 7, 9 đến 11 tráp. Nhưng số lễ trên mâm quả thì nhất thiết phải là số chẵn, luôn đi theo cặp, chẳng hạn như cau thì phải 100 quả, bánh cốm 100 chiếc, mứt sen trần 100 hộp. Người xưa quan niệm số lẻ tượng trưng cho sự phát triển, còn số chẵn tượng trưng cho việc có cặp có đôi. Vì thế, số lượng mâm quả và lễ vật luôn đi theo số lẻ và số chẵn với ý niệm cầu chúc và mong muốn cho cặp vợ chồng trẻ luôn luôn có nhau và cùng nhau sinh con đàn cháu đống, sống đến răng long đầu bạc.

• Những lễ vật cần có:

Theo nghi lễ truyền thống, lễ vật sẽ được đặt trong các mâm sơn son thép vàng mà người Bắc gọi là tráp ăn hỏi. Dù số lượng tráp là bao nhiêu thì mâm trầu cau là mâm không thể thiếu trong lễ ăn hỏi. Sau đó mới tùy vào số lượng tráp cưới mà người ta chọn lựa các lễ vật khác cho lễ ăn hỏi. Lễ ăn hỏi 3 tráp : mâm trầu cau (không thể thiếu), mâm chè, mâm hạt sen. Lễ ăn hỏi 5 tráp : mâm trầu cau (không thể thiếu), mâm chè, mâm hạt sen, mâm rượu và thuốc lá, mâm bánh cốm. Lễ ăn hỏi 7 tráp : mâm trầu cau (không thể thiếu), mâm chè, mâm bánh cốm, mâm rượu và thuốc lá, mâm hạt sen, mâm bánh phu thê, mâm bánh đậu xanh. Lễ ăn hỏi 9 tráp : mâm trầu cau (không thể thiếu), mâm chè, mâm bánh cốm, mâm rượu và thuốc lá, mâm hạt sen, mâm bánh phu thê, mâm bánh đậu xanh, lẵng hoa quả kết rồng phụng, mâm lợn sữa quay. Lễ ăn hỏi 11 tráp thường có ít nhà chọn lựa. Ngoài những mâm quả như lễ 9 tráp, người ta có thể thêm vào đó những vật lễ khác, chẳng hạn như: tháp bia lon, mâm bánh nướng bánh dẻo, mâm xôi gấc trang trí đậu xanh… Tất cả các lễ vật được sắp xếp rất đẹp, theo hình tháp, bày trong mâm quả sơn son thép vàng, phủ khăn rồng phụng màu đỏ. Riêng đối với lễ dẫn cưới (tiền mặt) sẽ được đặt trên một khay riêng và mẹ chủ rể sẽ cầm khay lễ trao cho mẹ cô dâu trước khi trao các lễ vật khác cho nhà gái, xin hỏi cưới con gái về làm dâu con trong nhà. Lễ dẫn cưới thể hiện lòng kính trọng của nhà trai đối với công ơn dưỡng dục của cha mẹ cô dâu vì người xưa quan niệm rằng nhà trai sau lễ cưới được thêm người, còn nhà gái thì ngược lại. Mặt khác lễ vật cũng biểu thị sự quý mến, yêu thương của nhà trai dành cho cô con dâu tương lai. >>> Xem thêm: 6 mâm quả đám hỏi phổ biến theo phong tục miền Nam

3. Mâm quả đám hỏi theo phong tục miền Bắc:

Tráp trầu cau

Trong lễ vật đám hỏi miền Bắc, tráp trầu cau là mâm quả vô cùng quan trọng trong buổi lễ. Ông bà ta có câu “Miếng trầu là đầu câu chuyện”. Đây được coi là lễ vật dẫn dắt đầu tiên rồi mới đến những mâm lễ khác. >>>Xem thêm: Những điều cần làm để có một tráp trầu cau đẹp

Mâm chè

Người miền bắc thường có thói quen uống chè và tiếp đãi khách bằng chè khô, vì vậy chè khô cũng trở thành lễ vật không thể thiếu. Chè trong lễ vật thường được nhà gái mang ra để tiếp đãi quan khách trong ngày lễ cưới chính thức, đây được xem là sự chia sẻ niềm vui với mọi người xung quanh.

Mâm hạt sen

Mứt hạt sen mang hương vị ngọt ngào vi như viên ngọc sáng tượng trưng cho sự dịu dàng, đài cát của cô dâu. Đây cũng được xem như sự bày tỏ lòng came mến, yêu quý của gia đình nhà trai dành cho con dâu. Vì vậy, vị ngọt của mứt sen được tượng trưng cho sự ngọt ngào của tình yêu đôi lứa của tình yêu vợ chồng son, hi vọng rằng tình yêu này sẽ lâu bền. Ngoài ra, còn tượng trưng cho sự giàu sang, hạnh phúc nhằm chúc phúc cho hạnh phúc vợ chồng sau này được no ấm, đủ đầy về vật chất.

Mâm rượu thuốc

Mâm tráp này tượng trưng cho lòng hiếu thảo của con cháu, đặc biệt là chú rể dâng lên bàn thờ tổ tiên của gia đình nhà gái. Mâm tráp này như lời mời chân thành của cô dâu chú rể đến với các vị tổ tiên chứng giám cho tình yêu của họ và chúc phúc cho đôi uyên ương được hạnh phúc, viên mãn.

Mâm bánh cốm

Nếu bánh phu thê được người miền trung chọn cho mâm quả đám hỏi thì bánh cốm lại được xem như lễ vật không thể thiếu của người miền Bắc. Bởi do điều kiện thời tiết mà cốm là thức quà riêng chỉ có ở miền Bắc. Chính vì thế mà nó đặc trưng cho mâm quả đám hỏi miền Bắc. Mang ý nghĩa tình yêu vợ chồng đượm tình nồng thắm và gắn bó hạnh phúc với nhau trọn đời.

4. Những mẫu mâm quả đám hỏi miền Bắc:

   Mâm quả đám hỏi miền Bắc có thể có thêm xôi đậu xanh và gà
   Bánh cốm và mứt hạt sen được trang trí theo kiểu tháp cùng mâm hoa quả
   Lễ vật được đặt gọn trong tráp đỏ cùng khăn rồng - phụng
   Thêm nét hiện đại cho mâm quả bằng hoa tươi cũng là một ý tưởng mới
   Mâm ngũ quả đặc trưng bởi các loại trái cây của miền Bắc
   Bánh cốm được gói bằng giấy kính đỏ để gọn trong tráp lễ
     >>>Xem thêm: Bí quyết xếp tráp ăn hỏi miền Bắc sao cho đẹp và ý nghĩa nhất

5. Gợi ý địa chỉ dịch vụ cưới miền Bắc:

>>> Xem thêm: Thủ tục cưới hỏi: Qui trình tổ chức một đám cưới ở miền Bắc